[Scandal] Sở TNMT phê duyệt báo cáo ĐTM Khu xử lý Tóc Tiên vượt thẩm quyền

[BVMT’s BLOG] – Vừa qua, báo Bà Rịa – Vũng Tàu đã có nhiều bài viết lên tiếng về những bất cập trong quản lý và đầu tư tại Khu xử lý chất thải tập trung Tóc Tiên, để góp phần làm sáng tỏ thêm những thông tin xung quanh khu quy hoạch này, Blog sẽ chính thức công bố việc cho “kích hoạt” nổ quả bom tấn chứng minh Sở Tài nguyên và Môi trường đã và đang thực hiện sai các quy định pháp luật về môi trường trong việc thẩm định và phê duyệt báo cáo ĐTM của khu xử lý này.

Thẩm định báo cáo ĐTM vượt thẩm quyền để…tư lợi cá nhân

Khu xử lý chất thải tập trung Tóc Tiên đã được Sở TNMT phê duyệt báo cáo ĐTM theo Quyết định số 387/QĐ-STNMT ngày 08/12/2008  v/v phê duyệt báo cáo ĐTM của dự án “Đầu tư hạ tầng kỹ thuật khu xử lý chất thải rắn Tóc Tiên”, huyện Tân Thành, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. Tuy nhiên, là một cơ quan quản lý Nhà nước về bảo vệ môi trường, được UBND tỉnh ủy quyền thực hiện thẩm định và phê duyệt báo cáo ĐTM thuộc thẩm quyền nhưng Sở TNMT đã cố tình thực hiện sai việc thẩm định và phê duyệt báo cáo ĐTM. Cụ thể như sau:

Theo phụ lục II, Nghị định 80/2006/NĐ-CP ngày 09/8/2006 của Chính phủ về việc quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo vệ môi trường, nếu dự án có một hạng mục thuộc danh mục các dự án thuộc thẩm quyền thẩm định báo cáo đánh giá tác động (ĐTM) của Bộ Tài nguyên và Môi trường thẩm định và phê duyệt thì sẽ do Bộ TNMT thẩm định báo cáo ĐTM. Dự án đầu tư hạ tầng kỹ thuật Khu xử lý chất thải tập trung Tóc Tiên có 4,3 ha đất được quy hoạch làm khu xử lý CTNH, loại hình này thuộc nhóm các dự án do Bộ TNMT thẩm định và phê duyệt báo cáo ĐTM. Vì vậy, dự án Khu xử lý chất thải tập trung Tóc Tiên phải do Bộ Tài nguyên và Môi trường thẩm định và phê duyệt báo cáo ĐTM, nhưng việc thẩm định và phê duyệt lại do Sở Tài nguyên và Môi trường thực hiện (?). Sở Tài nguyên và Môi trường không thể không biết quy định này vì đây là cơ quan chuyên môn cao nhất về môi trường tại tỉnh, trực tiếp tham mưu, triển khai các quy định pháp luật về bảo vệ môi trường.

Qua nghiên cứu nội dung báo cáo ĐTM do Sở TNMT phê duyệt, thời điểm thực hiện báo cáo ĐTM vào cuối năm 2008, tức là đã chôn hơn 2 năm hàng trăm ngàn tấn rác sinh hoạt trong khu vực 100ha nhưng trong phần hiện trạng không hề có một dòng chữ đánh giá thực trạng của Khu xử lý Tóc Tiên, từ đó các kết quả phân tích đánh giá cũng không đưa ra tại sao chất lượng môi trường trong khu vực lại đang bị ô nhiễm? Cũng thời điểm này, trong khu xử lý cũng đã có 1 nhà máy xử lý chất thải hầm cầu 300 m3/ngày đang hoạt động, 2 dự án xử lý CTNH đã được thỏa thuận địa điểm với công suất và diện tích cụ thể, nhưng thật kỳ lạ là trong nội dung báo cáo ĐTM cũng không hề nhắc tới.

Nội dung báo cáo ĐTM tập trung vào quy hoạch các phân khu chức năng như khu chôn lấp chất thải công nghiệp không nguy hại 38ha, khu chôn lấp chất thải sinh hoạt 28ha, khu xử lý CTNH 4,3 ha, khu tái chế chất thải rắn 3ha và khu sản xuất phân vi sinh 4,5ha, nhưng tại phần đánh giá tác động môi trường cũng như phần đề xuất các giải pháp giảm thiểu ô nhiễm, báo cáo ĐTM hoàn toàn không đề cập đến khu vực xử lý CTNH. Nội dung báo cáo ĐTM là tổng thể dự án Khu xử lý chất thải tập trung Tóc Tiên, nhưng tại sao lại không đề cập đến phần đánh giá tác động môi trường khu vực xử lý CTNH? Đơn giản và rất dễ hiểu vì nếu trong báo cáo đưa hạng mục này vào thì sẽ lòi ra việc Sở Tài nguyên và Môi trường đã tự ý xé rào…vượt mặt Bộ TNMT để thẩm định ĐTM dự án này. Đây là hình thức lách luật của Lê Tân Cương và bộ sậu của Y nhưng lại không xóa hết dấu vết khi tại Chương 1 của báo cáo đã nói rất rõ về diện tích của Khu vực được quy hoạch xử lý CTNH (4,3ha) và mục tiêu của dự án là giải quyết, xử lý CTNH. Điều này khẳng định, dự án Khu xử lý chất thải tập trung Tóc Tiên phải do Bộ Tài nguyên và Môi trường thẩm định, trừ khi khu vực xử lý CTNH được tách ra khỏi 100ha của Khu xử lý chất thải tập trung Tóc Tiên.

Tại sao Sở Tài nguyên và Môi trường cố tình…thẩm định vượt thẩm quyền, câu trả lời rất đơn giản vì kinh phí cho báo cáo ĐTM vào khoảng 300 triệu đồng, nếu đưa ra ngoài Bộ TNMT sẽ phải tốn kém rất nhiều, thời gian kéo dài sẽ lâu được quyết toán, đặc biệt là thành phần Hội đồng toàn những chuyên gia đầu ngành môi trường, sẽ không có chuyện dễ dàng thông qua khi nội dung báo cáo ĐTM quá nhiều thiếu sót như chúng tôi đã phân tích sơ bộ ở trên. Vậy nên, “vừa đá bóng, vừa thổi còi” để đẩy nhanh việc phê duyệt báo cáo ĐTM sẽ được tiếng là giải quyết nhanh nhằm sớm đưa dự án đi vào hoạt động, vừa nhanh nhận % trích lại từ tư vấn (theo thông tin sơ bộ, số tiền trích lại cho Lê Tân Cương và bộ sậu của Y không dưới 100 triệu).

…Sai phạm quy định pháp luật về môi trường

Nội dung báo cáo ĐTM đã được phê duyệt, nhưng trên thực tế toàn bộ nội dung báo cáo ĐTM đã bị phá vỡ khi một số dự án bố trí không đúng với quy hoạch ban đầu. Cụ thể, khu vực 7ha bố trí phân loại chất thải rắn, tái chế phân vi sinh được phân lô thành 1 dự án chôn lấp và xử lý CTNH (1ha), 2 dự án tái chế xỉ thải từ nhà máy thép (3,3ha) và mới đây 2,7 ha còn lại của Khu vực Lê Tân Cương đã “nhận hàng” của Nhà đầu tư để dùi UBND tỉnh cho thêm 2 dự án xử lý CTNH vào đây, bất chấp số lượng dự án đầu tư xử lý CTNH đã quá nhiều, công suất xử lý gấp 4 lần so với CTNH phát sinh thực tế. Ngoài ra, tại khu vực 28ha quy hoạch chôn lấp chất thải sinh hoạt, Sở TNMT cũng đã thỏa thuận 10ha để làm Nhà máy đốt rác thành điện năng. Như vậy, có thể thấy tình hình thực tế thay đổi rất nhiều so với nội dung của báo cáo ĐTM được phê duyệt.

Theo quy định của Nghị định 80/2006/NĐ-CP của Chính phủ, nếu có sự thay đổi nội dung phải lập báo cáo ĐTM bổ sung (cụ thể trong trường hợp này là thay đổi quy mô và công nghệ xử lý), nhưng đến nay, Khu xử lý chất thải tập trung Tóc Tiên không có lập báo cáo ĐTM bổ sung trình cấp thẩm quyền phê duyệt, tức là Bộ Tài nguyên và Môi trường. Khi chưa có ĐTM bổ sung, Sở TNMT sẽ không đủ cơ sở pháp lý để thích nhét dự án nào thì nhét vì cần phải có đánh giá tác động môi trường sau khi thay đổi loại hình xử lý, quy mô xử lý để từ đó có các giải pháp xử lý giảm thiểu hợp lý. Việc tự ý bố trí các dự án không đúng quy hoạch chỉ ra rằng Sở TNMT đã vi phạm luật BVMT trong việc thực hiện các nội dung báo cáo ĐTM dự án này.

Và những hệ lụy phát sinh

Do thẩm định và phê duyệt báo cáo ĐTM vượt thẩm quyền nên Sở Tài nguyên và Môi trường đã không nhận diện hết những tác động môi trường, không có các giải pháp giảm thiểu ô nhiễm từ các nguồn thải, từ đó đã không thực hiện được vai trò là cơ quan định hướng trong việc thu hút đầu tư xử lý chất thải mà việc…khủng hoảng thừa các dự án xử lý CTNH là một ví dụ điển hình. Khu xử lý Tóc Tiên đã ô nhiễm đến mức báo động và đã nát đến mức không thể nát hơn, nhưng những kẻ như Lê Tân Cương vẫn làm ngơ và thường xuyên báo cáo gian dối trước HĐND, UBND tỉnh để che dấu những hành vi vi phạm pháp luật của mình.

Phải chăng một nhóm người có chức quyền tại Sở Tài nguyên và Môi trường vì quyền lợi cá nhân đã bỏ qua các quy định pháp luật, có quyền phê duyệt báo cáo ĐTM vượt thẩm quyền và không cần phải thực hiện đúng theo quy định pháp luật?

Nguồn tài liệu tham khảo:

http://baobariavungtau.com.vn/vn/kinhte/70346/index.brvt

http://baobariavungtau.com.vn/vn/kinhte/75015/index.brvt

http://baobariavungtau.com.vn/vn/kinhte/75814/index.brvt

http://baobariavungtau.com.vn/vn/kinhte/76283/index.brvt

http://baobariavungtau.com.vn/vn/kinhte/76452/index.brvt