[Nhận định] Vụ Eclat Fabrics có xử lý được không?

Như tin đã đưa, Vụ lùm xùm cấp Giấy phép dự án “đầu độc” sông Thị Vải đang đến hồi gây cấn khi Văn phòng Thủ tướng đã có văn bản lần thứ 2 yêu cầu UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu thực hiện việc thu hồi 10% nhuộm của dự án Eclat Fabrics, cũng như phải làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân để “lọt lưới” dự án này. Theo thông tin mới nhất, thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, Ban Quản lý các KCN đã có cuộc họp sơ bộ để thông báo cho Nhà đầu tư sẽ rút 10% công đoạn nhuộm ra khỏi Giấy chứng nhận đầu tư đã được cấp cho Công ty TNHH Eclat Fabrics Việt Nam. Việc kiện tụng ra tòa án là không thể tránh khỏi khi nhà đầu tư bị thiệt hại nặng nề vì với việc rúi 10% công đoạn nhuộm, dây chuyền sản xuất của dự án 40 triệu USD sẽ chính thức…”đắp chiếu”.

Kết cục nào sẽ xảy ra khi sự việc được đưa ra tòa án? Phần thắng chắc chắn sẽ thuộc về Nhà đầu tư khi họ đã có đầy đủ các giấy tờ pháp lý, được cơ quan Nhà nước Việt Nam cấp giấy phép theo đúng quy định của pháp luật. Bài học đã từng xảy ra khi UBND Tp.Hà Nội cũng đã phải đền bù đến 81 triệu USD khi thu hồi dự án xây dựng Khách sạn 4 sao SAS Royal tại công viên Thống Nhất cũng với lý do tương tự như dự án Eclat Fabrics. Với thiệt hại khổng lồ có thể lên đến ít nhất là…40 triệu USD, ai sẽ là người phải đền bù cho dự án này?

Blog BVMT đã chứng minh sai phạm chính thuộc về Sở Tài nguyên và Môi trường, thủ phạm chính là Lê Tân Cương, nguyên là thư ký Hội đồng thẩm định ĐTM, trưởng phòng Môi trường, nay là Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ Môi trường. Trong lúc chờ Sở TNMT giải trình và tổ chức kiểm điểm, Blog sẽ dự đoán được kịch bản chạy tội của Lê Tân Cương như sau:

1). Báo cáo vòng vo, nhưng phải nhận trách nhiệm:

Cũng như báo cáo số 89/BC-STNMT ngày 23/7/2009 của Sở TNMT, sẽ không ai khác ngoài Lê Tân Cương sẽ là người chấp bút cho giải trình sắp tới của Sở này và chắc chắn sẽ có rất nhiều Luật, quy định, chỉ đạo,…được Cương đưa vào báo cáo nhằm chứng minh việc xử lý hồ sơ Eclat Fabrics là đúng quy định pháp luật hiện hành, Sở TNMT khi triển khai gặp nhiều khó khăn do chồng chéo nhiều quy định, dưới áp lực của việc kêu gọi đầu tư, thời gian cải cách hành chính,… đồng thời Lê Tân Cương sẽ không quên gài vào do nhân lực còn yếu, nhiều người phải kiêm nhiệm nhiều nhiệm vụ,…nên có thiếu sót trong việc để lọt lưới hồ sơ này.

Lần giải trình này, chắc chắn Lê Tân Cương ngoài việc kể lể, khóc lóc, sẽ tham mưu Sở TNMT thừa nhận thiếu sót, sẽ rút kinh nghiệm và tăng cường năng lực quản lý môi trường, tránh những sai sót “không đáng có” như dự án Eclat Fabrics.

2). Trách nhiệm thuộc về Sở TNMT, nhưng cá nhân là ai?

Tại thời điểm thẩm định báo cáo ĐTM dự án Eclat Fabrics (10-11/2007), Ông Đặng Như Hiển là Giám đốc Sở TNMT, người ký quyết định phê duyệt báo cáo ĐTM; Ông Nguyễn Boa, PGĐ Sở TNMT, Chủ tịch Hội đồng thẩm định ĐTM và Lê Tân Cương, trưởng phòng Môi trường (nay là Chi cục trưởng Chi cục BVMT) là thư ký HĐTĐ ĐTM. Như vậy, trách nhiệm chính thuộc 3 người trên.

– Ông Đặng Như Hiển: là Giám đốc, được ủy quyền của UBND tỉnh ký quyết định phê duyệt báo cáo ĐTM. Về mặt chuyên môn, ông Hiển chỉ là người ký với sự tham mưu và tin tưởng tuyệt đối đối với ông Boa và ông Cương. Trong vụ việc này, ông Hiển sẽ hoàn toàn không có tư lợi vì khi đã đưa hồ sơ ĐTM lên bàn ông thì chỉ có…ký trở lên mà thôi vì đã có ông Boa và ông Cương ký nháy. Mặc dù vậy, trách nhiệm của ông không hề nhỏ vì dù sao, theo quy định của pháp luật thì ông là người ký thì phải chịu trách nhiệm. Tuy nhiên, hiện nay ông Hiển đã nghỉ hưu, không biết sẽ xử lý ông theo hình thức gì?

– Ông Nguyễn Boa: là Chủ tịch Hội đồng thẩm định ĐTM, người có vai trò quyết định khi thông qua hay không thông qua báo cáo ĐTM. Tuy nhiên, ông này không có chuyên môn về môi trường, toàn bộ đều phải nhờ đến sự tham mưu của Lê Tân Cương. Nay ông này đã chuyển công tác, không hiểu Sở TNMT sẽ xử lý, kiểm điểm như thế nào?

– Ông Lê Tân Cương: là thư ký Hội đồng thẩm định ĐTM, có trách nhiệm tổng hợp ý kiến của các thành viên và tham mưu cho Chủ tịch Hội đồng. Mặc dù là thư ký HĐ, nhưng báo cáo ĐTM hoàn toàn phụ thuộc vào tay này từ lúc nộp hồ sơ ban đầu cho đến lúc ra kết quả thẩm định. Blog đã chứng minh được hành vi tham nhũng của Lê Tân Cương đối với dự án này. Nhưng Cương là một người khá giảo hoạt và có rất nhiều mưu mẹo trong việc luồn lách, lẫn tránh trách nhiệm. Chính vì vậy, Lê Tân Cương sẽ không bao giờ đứng ra nhận trách nhiệm, bởi vì trong thời điểm nhạy cảm, chuẩn bị nhậm chức PGĐ Sở TNMT, việc nhận tội khác gì là một hành động tự sát. Do đó, có khả năng Lê Tân Cương sẽ đối phó như sau:

+) Đổ thừa cho Ông Hiển và ông Boa: Nên nhớ các văn bản tham mưu Sở TNMT lẫn tránh trách nhiệm, không có chữ ký nháy của Lê Tân Cương nên có thể đoán được Y đã biết trước sẽ có ngày hôm nay. Vì vậy, chắc chắn y sẽ trình bày trong bản kiểm điểm cá nhân rằng Y chỉ thực hiện theo chỉ đạo của cấp trên. Việc đổ tội cho cấp trên đã được Cương tính trước, 2 ông xếp của Cương đã về hưu, chuyển công tác khác, không còn giá trị sử dụng đối với Y, đồng thời là người ký các văn bản nên y sẽ dùng đến chiêu bài này. Nhược điểm của phương án này là Y sẽ gây “ấn tượng” mạnh đối với vị Giám đốc Sở mới, vì không biết nếu y còn được trọng dụng, sau này có áp dụng chiêu này cho quan thầy của mình hay không? Ông Giám đốc mới nên cẩn thận đi, vẫn còn kịp.

+ Ngoài việc đổ lỗi cho cấp trên, Lê Tân Cương sẽ đổ lỗi việc thẩm định báo cáo ĐTM là trách nhiệm của tập thể, trong đó có nhiều thành viên khác của các Sở, Ban ngành, nhằm làm giảm đến mức tối thiểu tội trạng cá nhân mình.

+ Lê Tân Cương cũng sẽ nhận lỗi nếu bị yêu cầu làm bản kiểm điểm cá nhân. Trong đó, y sẽ nhận khuyết điểm là chưa mạnh mẽ …can ngăn cấp trên khi cấp trên quyết định cho qua hồ sơ ĐTM của dự án Eclat Fabrics (khác gì đổ lỗi cho cấp trên), sẽ nghiêm khắc rút kinh nghiệm, sẽ tập trung đóng góp trí lực của mình cho ngành môi trường trong tương lai.

3). Lại có những kiến nghị:

Song song với việc giải trình, Lê Tân Cương sẽ không quên kiến nghị cơ quan cấp trên xem xét bố trí kinh phí, tăng cường nguồn lực, đặc biệt là bổ sung biên chế đang còn hạn chế để đáp ứng kịp thời yêu cầu của hiện nay.

Kịch bản của Lê Tân Cương đã được Blog đoán trước, nhưng liệu có che mắt được dư luận? Điều đó là không tưởng vì khi đã bị thiệt hại, nhà đầu tư sẽ kiện đến cùng và khi đó đã xác định Sở TNMT là tổ chức chịu trách nhiệm chính, cá nhân nào làm, cá nhân đó phải chịu, ngân sách Nhà nước (từ thuế của người dân) không thể đền thay cho sự yếu kém và vô trách nhiệm của những người được giao nhiệm vụ bảo vệ môi trường cho tỉnh nhà nhưng đã cố tình tiếp tay cho việc phá hoại môi trường để trục lợi cá nhân. Lê Tân Cương và các quan tham khác sẽ phải chịu trách nhiệm hoàn toàn về sai phạm này, đã đến lúc phải trả giá cho hành động phá hoại môi trường rồi đó ông Cương!